دادخواست الزام به تهیه مسکن مستقل

دادخواست الزام به تهیه مسکن مستقل

داشتن مسکن از ملزمات آغاز زندگی مشترک است. یکی از اهداف زوجین از ازدواج تشکیل خانواده و سکنی در کنار یکدیگر است. از طرفی به محض وقوع عقد نکاح، زوجین دارای حقوق و تکالیفی نسبت به هم می شوند.تمکین حق شوهر (زوج) و دریافت نفقه از حقوق زن (زوج) است. مطابق ماده 1107 قانون مدنی اصلاحی سال 1381، نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، اثاث منزل، هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه یا مرض.کاملاً مشخص است که از جمله حقوق زن در دایره نفقه او، مسکن متناسب شأن زوجه و اثاث منزل مورد نیاز است.در این راستا زوجه (زن) می تواند با دادن دادخواست الزام به تهیه مسکن به طرفیت شوهر (دادخواست الزام به تهیه مسکن) از دادگاه تقاضای الزام خوانده به تهیه مسکن مستقل کند و زوج موظف خواهد بود که منزلی در شأن زوجه که تشخیص آن با دادگاه خانواده رسیدگی کننده است، تهیه کند؛ خواه خریداری کرده یا رهن و اجاره کند. همچنین زوج می تواند مستنداتی به دادگاه ارائه کند که منزل مورد نظر توسط شخصی مثل پدر در اختیار او جهت زندگی مشترک قرار گرفته است.
در بحث دادخواست الزام به تمکین زوجه که توسط زوج (شوهر) تقدیم دادگاه می شود، زوج باید مقدمات تمکین مثل تهیه مسکن و اثاث منزل را تهیه کند. رویه عملی دادگاه های خانواده سراسر کشور چنین است که در مرحله رسیدگی یا اجرای حکم به وسیله مددکاری، کلانتری و غیره دستور بازدید از مسکن تهیه شده توسط زوج صادر می شود.به هر حال چه اینکه زن دادخواست تهیه مسکن مستقل داده یا شوهر دادخواست الزام به تمکین زوجه بدهد، در هر دو فرض شوهر مکلف به تهیه مسکن متناسب با شأن زوجه است.مطابق ماده 1114 قانون مدنی، زن باید درمنزلی که شوهر تعیین می کند، سکنی کند؛ مگر اینکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.
در این خصوص چند نکته حائز اهمیت است:
الف- اختیار تعیین مسکن با زوج است؛ مگر اینکه خلاف آن در عقدنامه یا در سند دیگری بعد از عقد شرط شده باشد که به آن شرط حق مسکن زوجه گفته می شود.
ب- اگر زن بدون دلیل از سکونت در منزل تهیه شده توسط زوج خودداری کرده و به وظیفه تمکین خود حق عمل نکند، ناشزه محسوب می شود و مستحق نفقه نخواهد بود.
ج- مستبط از ماده 1107 قانون مدنی، در تهیه مسکن، ملاک شأن زن است؛ نه استطاعت مالی زوج؛ و تشخیص با دادگاه است.
د- نکته مهم اینکه شوهر باید در شهر محل سکونت خود منزل برای زوجه تهیه کند.
حال سوال اینجاست که اگر شوهر به رای دادگاه عمل نکند، چه ضمانت اجرایی خواهد داشت؟
بدیهی است  که زوجه می تواند به استناد رای دادگاه و اقدام نکردن شوهر به تهیه مسکن مطالبه نفقه کند اما نکته مهم این است این موضوع از موجبات عسر و حرج زوجه و طلاق نیز هست.
زندگی در منزل اشتراکی پدر شوهر
همانطور که گفتیم، اولاً : وظیفه شوهر تهیه مسکن است، ثانیاً: مسکن باید در شأن زوجه باشد و ثالثاً: زن با توجه به وظایف و شرایطش می تواند از شوهر و دادگاه تقاضای مسکن مستقل کند تا زندگی خصوصی زوجین و خاصه زوجه به مخاطره نیفتد. بنابراین یک روی دیگر دادخواست الزام به تهیه مسکن و حتی دادخواست الزام به تمکین زن، این است که زوج باید منزلی تهیه کند که در عرف، مستقل محسوب شود. البته در همه این موارد، دادگاه شأن زوجه و وضعیت زندگی قبلی وی را در نظر قرار می دهد و سپس تصمیم گیری و اقدام به صدور رای می کند.